Tình hình môi trường trong chăn nuôi hiện nay đang đối mặt với nhiều thách thức và vấn đề nghiêm trọng. Ô nhiễm môi trường do hoạt động chăn nuôi gây ra đang gây ảnh hưởng lớn đến môi trường, sức khỏe con người và cả sản xuất nông nghiệp. Xử lý chất thải, xử lý khí thải chăn nuôi cũng là một vấn đề nan giải.
MỤC LỤC BÀI VIẾT
Các thành phần trong chất thải của quá trình chăn nuôi
Trang trại với quy mô lớn thường sản sinh một lượng lớn nước thải chăn nuôi, và để quản lý và xử lý một cách hiệu quả, cần sử dụng các công nghệ xử lý thích hợp. Nước thải trong ngành chăn nuôi heo xuất phát từ các hoạt động tắm rửa, vệ sinh cho vật nuôi và làm sạch các phần của chuồng trại. Thành phần của nước thải bao gồm cả các chất hữu cơ và vô cơ. Chất hữu cơ (protein, lipid, hydrocacbon) chiếm 70 – 80% tổng lượng, trong khi chất vô cơ (đất, cát, muối) chiếm 20 – 30%.
Nước thải chăn nuôi heo thường có hàm lượng Nitơ (N) và Phốt pho (P) khá lớn. Gia súc không thể hấp thụ hết lượng N và P trong thức ăn, dẫn đến việc chúng được bài tiết qua phân và nước tiểu. Do đó, nước thải chứa nồng độ cao của hai chất này. Nước thải chăn nuôi heo chứa nhiều vi khuẩn và vi trùng gây bệnh cho cả con người và gia súc. Các tác nhân như E.coli, samonella, shigella có thể gây ra các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Vì các đặc điểm trên, việc xử lý nước thải, xử lý khí thải chăn nuôi trước khi thải ra môi trường là cần thiết.
Trong việc xử lý nước thải chăn nuôi heo, việc lựa chọn các công nghệ xử lý phải được xem xét kỹ lưỡng. Công nghệ xử lý sinh học và các phương pháp xử lý N, P có thể giúp giảm thiểu tác động ô nhiễm môi trường và tận dụng các nguồn tài nguyên từ nước thải. Bên cạnh đó, xử lý khí thải chăn nuôi cũng là thách thức đối với những hộ chăn nuôi nhỏ lẻ.
Ngành chăn nuôi gia súc, gia cầm gây ra hậu quả như thế nào?
Với sự gia tăng của số lượng gia súc và gia cầm, lượng nước thải từ chăn nuôi cũng tăng lên đáng kể. Việc xả nước thải chưa qua xử lý trở thành nguy cơ gây ô nhiễm nguồn nước, ảnh hưởng đến các hệ sinh thái thủy sinh và con người sử dụng nguồn nước. Việc xử lý nước thải không đúng cách có thể làm giảm sức đề kháng của vật nuôi, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến môi trường và thể chất.
Môi trường ô nhiễm và thiếu quản lý nghiêm ngặt trong chăn nuôi tạo điều kiện thuận lợi cho sự lây lan của các bệnh dịch trong đàn gia súc và gia cầm. Điều này có thể gây thiệt hại lớn đến năng suất và sức khỏe của vật nuôi. Nước thải từ chăn nuôi khi xả vào môi trường tự nhiên có thể gây ra hiện tượng ô nhiễm nước, gây tổn hại đến các hệ sinh thái thủy sinh và động vật sống trong nước.
Khí thải từ chăn nuôi, như methane và ammonia, có thể góp phần gây ô nhiễm không khí. Không chỉ gây mùi khó chịu, mà còn ảnh hưởng đến chất lượng không khí và sức khỏe của cả người dân trong khu vực gần trang trại. Cùng với đó việc xử lý khí thải một cách triệt để không đơn giản.
Mặc dù đã có nhiều nỗ lực khuyến khích việc xử lý nước thải và khí thải trong chăn nuôi, nhưng hiệu quả vẫn còn hạn chế. Phần lớn trang trại chăn nuôi nhỏ lẻ không có khả năng đầu tư vào các hệ thống xử lý nước thải phức tạp, dẫn đến việc nước thải vẫn được xả ra môi trường mà không qua xử lý.
Các phương pháp để xử lý khí thải chăn nuôi hiệu quả
Có một số hình thức xử lý khí thải chăn nuôi mà bạn có thể tham khảo và ứng dụng để giảm thiểu tác động tiêu cực lên môi trường:
Hệ thống xử lý biogas là một giải pháp hiệu quả trong việc xử lý nước thải chăn nuôi. Quá trình ủ phân bón hữu cơ từ chăn nuôi trong môi trường không khí thiếu oxy tạo ra khí biogas, chủ yếu là methane. Khí này có thể được tận dụng làm nguồn năng lượng tái sử dụng, giúp giảm tác động của nước thải lên môi trường.
Xây dựng hầm khí biogas là một giải pháp phổ biến và hữu ích. Khí biogas sản xuất trong quá trình xử lý cũng có thể được sử dụng làm nguồn năng lượng cho các hoạt động trong trang trại. Xử lý khí thải chăn nuôi bằng hầm khí biogas có thể làm khí đốt hoặc nguồn năng lượng khác.
Các hệ thống đệm lót sinh học có thể giúp tạo ra môi trường tối ưu cho việc xử lý nước thải. Các loại vi khuẩn và vi sinh vật có thể phân hủy các chất hữu cơ trong nước thải, giảm khả năng gây ô nhiễm và tạo ra nước thải ít độc hại hơn.
Sử dụng nguồn nguyên liệu từ phân bón động vật: Phân bón từ chăn nuôi có thể được sử dụng làm nguồn dinh dưỡng cho cây trồng, giúp tái sử dụng phân bón và giảm tác động đến môi trường. Công nghệ ủ phân sinh học cũng có thể áp dụng để phân hủy phân bón một cách hiệu quả.
Quy hoạch chăn nuôi có thể giúp định rõ vị trí, cách xây dựng chuồng trại và bố trí hệ thống xử lý nước thải và xử lý khí thải chăn nuôi một cách hợp lý. Điều này giúp đảm bảo việc xử lý nước thải được thực hiện một cách hiệu quả và tối ưu hóa không gian chăn nuôi.
