Khu công nghiệp và khu chế xuất thường chứa nhiều ngành sản xuất thuộc các lĩnh vực có bùn thải phát sinh từ các hệ thống xử lý nước thải thường được xem là chất thải nguy hại. Vì vậy, việc quản lý, thu gom và xử lý bùn thải này được thực hiện bởi các đơn vị chức năng được cấp giấy phép hành nghề quản lý chất thải nguy hại. Hãy cùng Hòa Phát Eco tìm hiểu một số phương pháp xử lý bùn thải ngay sau đây.
MỤC LỤC BÀI VIẾT
Phân loại bùn thải cho mục đích xử lý
Bùn thải có nguồn gốc khác nhau có phương pháp xử lý bùn thải khác nhau do đặc tính, thành phần không giống. Bùn thải cơ bản được phân thành hai loại:
- Bùn thải công nghiệp nguy hại: Đây là loại bùn thải yêu cầu quy trình thu gom và xử lý cẩn thận do chứa các hợp chất nguy hại. Trước khi được thải vào môi trường, cần tiến hành xử lý chúng để loại bỏ các hợp chất có thể gây hại cho sức khỏe con người và môi trường. Bùn thải công nghiệp nguy hại thường chứa các kim loại nặng như Selenium (Se), Aluminium (Al), Arsenic (As), Sulfur (S), Manganese (Mn), Zinc (Zn), Nickel (Ni), Cadmium (Cd), Lead (Pb), Mercury (Hg) và nhiều hợp chất khác. Nếu không xử lý đúng cách, việc thải bùn này có thể gây tác động tiêu cực kéo dài đối với môi trường và sức khỏe con người.
- Bùn thải công nghiệp vô hại: Đây là loại bùn thải không chứa các hợp chất nguy hại và không đòi hỏi các biện pháp xử lý đặc biệt. Bùn thải này có thể được sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau mà không cần phải thải bỏ hoặc sử dụng phương pháp xử lý bùn thải phức tạp.
Phương pháp xử lý nước thải đơn giản, hiệu quả hiện nay
Phương pháp xử lý bùn thải bằng chế phẩm vi sinh
Chế phẩm vi sinh là các hợp chất chứa vi khuẩn hoặc vi sinh vật có khả năng xử lý các chất ô nhiễm hữu cơ trong nước thải. Quá trình này thường được sử dụng để kích hoạt quá trình sinh học xử lý nước thải công nghiệp.
- Chuẩn bị bể hiếu khí và bể lắng: Đầu tiên, một hệ thống bể hiếu khí sẽ được thiết lập. Trong đó, không khí sẽ được cung cấp và trộn vào nước thải để cung cấp oxy cho vi sinh vật trong quá trình xử lý. Một bể lắng cũng được sử dụng để tách bùn thải đã được xử lý từ nước thải.
- Chọn và nuôi cấy chủng vi sinh: Chủng vi sinh phù hợp được chọn và nuôi cấy trong hệ thống. Chủng vi sinh thường được duy trì dưới dạng lỏng, có hoạt tính sinh học cao. Chúng sẽ hoạt động như một yếu tố gia tốc, tăng cường quá trình oxy hóa sinh học của các hợp chất hữu cơ trong nước thải.
- Xử lý bùn thải: Quá trình xử lý bùn thải bằng chế phẩm vi sinh bao gồm việc vi sinh vật tiêu hủy các chất ô nhiễm hữu cơ trong nước thải. Vi sinh vật tiêu hủy chất hữu cơ này để chuyển chúng thành các chất không độc hại hoặc ít độc hại hơn.
- Hiếu khí và bùn thải đã xử lý: Phương pháp xử lý bùn thải tận dụng không khí và chất vi sinh giúp cung cấp điều kiện cần thiết để các vi sinh vật phát triển và xử lý chất ô nhiễm. Bùn thải sau khi đã qua quá trình xử lý sẽ được tách ra trong bể lắng.
Xử lý bằng phương pháp khí hóa tự nhiên
Xử lý bùn thải bằng phương pháp khí hóa là một quá trình biến đổi vật liệu chứa cacbon trong bùn thải thành khí tổng hợp. Khí tổng hợp này chứa các khí dễ cháy như khí carbon monoxide, hydrogen, nitrogen, khí carbon dioxide và methane. Các khí này có thể được sử dụng như nhiên liệu để sản xuất điện hoặc tạo hơi nước để đẩy máy phát điện.
- Giai đoạn sấy khô: Bùn thải được tách khỏi nước và làm khô ở mức độ từ 85 – 93% tùy thuộc vào phương pháp khí hóa. Nhiệt độ trong giai đoạn này thường khoảng 150°C (302°F).
- Giai đoạn nhiệt phân: Bùn thải sau khi được làm khô sẽ tiếp tục được gia nhiệt lên đến khoảng 400°C (752°F) trong tháp nhiệt phân.
- Giai đoạn nhiệt (khí hóa): Đây là giai đoạn quan trọng nhất của quá trình khí hóa. Trong giai đoạn này, các sản phẩm từ giai đoạn nhiệt phân, cùng với hơi nước ngưng tụ và không ngưng tụ, được hình thành. Bùn thải sẽ được chuyển từ dạng bùn thành hắc ín, hơi nước và các khí.
Sử dụng phương pháp xử lý bùn thải không độc hại bằng chôn lấp
Xử lý bùn thải bằng phương pháp chôn lấp an toàn là một cách để ngăn chặn sự phát tán của bùn thải nguy hại vào môi trường. Phương pháp này thường bao gồm đóng gói hoặc hóa rắn bùn thải để đảm bảo tính an toàn trước khi tiến hành chôn lấp. Khi thực hiện phương pháp chôn lấp, cần xem xét kỹ về địa hình, thổ nhưỡng, tình hình thủy văn và nhiều yếu tố khác. Các khu vực chôn lấp cần tránh xa khu dân cư, đất trồng lương thực, nguồn nước và không nên sử dụng gần khu vực sinh hoạt.
Một biến thể của phương pháp xử lý bùn thải bằng cách chôn lấp an toàn là thải bỏ bùn thải xuống các giếng sâu. Đây chủ yếu áp dụng cho các chất thải lỏng, nơi chúng được thải bỏ vào các giếng sâu. Các chất thải sau đó có thể ngấm vào các vật liệu đá xốp và bị tách biệt với nguồn nước dưới đất do tính không thấm của tầng đá. Tuy nhiên, phương pháp này thường tốn kém, khó kiểm soát và có thể gây ô nhiễm môi trường nếu không được thực hiện cẩn thận.
